Miód, odwieczny i uniwersalny słodzik, jest ceniony na całym świecie nie tylko za swoje walory smakowe, ale także za bogactwo składników odżywczych. Już w starożytności słynni lekarze, takie jak Hipokrates i Awicenna, oraz myśliciele, na przykład Platon i Arystoteles, opisywali korzyści płynące z jego spożywania.
Współczesna nauka potwierdza, że miód jest źródłem licznych składników odżywczych, ma również działanie przeciwbakteryjne i przeciwgrzybiczne. Jak jednak dochodzi do wytworzenia tego niezwykłego produktu przez pszczoły? Wciąż krążą różne mity na ten temat, więc warto przyjrzeć się bliżej procesowi produkcji miodu w ulu.
Nektar, produkowany przez rośliny w specjalnych gruczołach zwanych nektarnikami, stanowi bazę dla produkcji miodu. Pszczoły odwiedzają kwiaty roślin miododajnych, takich jak facelia, lipa czy rzepak, przyciągane ich barwami i aromatami. Każda wizyta owada w kwiecie to szansa na zebranie cennej kropli nektaru.
Po zebraniu nektar jest przenoszony do ula przez pszczoły w ich wolu miodowym, gdzie zostaje wzbogacony enzymami i kwasami organicznymi z organizmu pszczoły. W ulu nektar jest przekazywany między pszczołami, co sprzyja jego dalszemu rozkładowi i odparowywaniu wody.
Wysoka temperatura utrzymywana w ulu przez nieustanne wachlowanie skrzydełkami przez pszczoły, pozwala na odparowanie nadmiaru wody z nektaru. Proces ten, w połączeniu z działaniem enzymów, przekształca nektar w miód. Kiedy zawartość wody spada poniżej 18%, miód jest przenoszony do komórek plastra i zabezpieczany woskiem.
Miód uznaje się za dojrzały, gdy większość plastra jest zabezpieczona woskiem. W tym momencie pszczelarz może przystąpić do miodobrania, polegającego na odsklepieniu i odwirowaniu miodu. Następnie miód jest filtrowany i odstaje, aby pozbyć się wszelkich zanieczyszczeń, zanim trafi do słoików.
Choć mogłoby się wydawać, że pszczoły produkują miód dla ludzi, w rzeczywistości jest to pokarm zapasowy dla nich samych. W okresach, gdy brakuje świeżych źródeł pożywienia, takich jak nektar i pyłek, miód stanowi kluczowe źródło energii dla całej kolonii. Pszczelarze muszą zatem pozostawić wystarczającą ilość miodu w ulu, aby zapewnić przetrwanie pszczołom przez zimę i okresy niedoboru pożywienia.
Produkcja miodu to wynik niezwykłej pracy każdej pszczoły. To zdumiewające, ale do tej pory nie udało się całkowicie odtworzyć tego procesu poza naturą. Pszczela współpraca w zakresie produkcji miodu stanowi zatem fascynujący przykład harmonii i doskonałości świata przyrody.