Jaką rolę pełni ramka pracy i jak skutecznie z niej korzystać?

Ramka pracy to specjalny element ula, w którym pszczoły mogą budować plastry trutowe. W odróżnieniu od klasycznych ramek, do tej nie wtapiamy węzy, co sprawia, że pszczoły same formują komórki przeznaczone wyłącznie dla trutni, znacznie większe niż te dla robotnic. Dzięki temu pszczelarz zyskuje narzędzie do lepszego zarządzania ulem, a także możliwość uzyskania wartościowych zasobów, jak wosk czy trutnie.

Kiedy warto zastosować ramkę pracy?

Ramkę pracy najczęściej wstawiamy w ul na początku intensywnego okresu pożytkowego, kiedy pszczoły mają zwiększoną produkcję wosku. W Polsce optymalny czas to zazwyczaj początek kwitnienia rzepaku lub jabłoni. Wówczas można włożyć pierwsze ramki pracy, które warto trzymać do końca lata, tj. do sierpnia. Najintensywniejsza odbudowa plastrów ma miejsce w miesiącach wiosennych – od kwietnia do czerwca – natomiast po zakończeniu głównych pożytków proces ten spowalnia.

Dlaczego stosujemy ramkę pracy?

Stosowanie ramki pracy przynosi wiele korzyści, zarówno w zakresie zarządzania ulem, jak i uzyskiwania cennych produktów.

Redukcja liczby trutni dla większej wydajności miodowej.
Regularne usuwanie plastrów trutowych pozwala na ograniczenie liczby trutni w ulu. Dzięki temu zmniejszamy ilość pokarmu zużywaną na ich wychowanie, co pozwala zgromadzić więcej nektaru na produkcję miodu.
Kontrola warrozy.
Choć dawniej ramka pracy była stosowana do kontroli warrozy, obecnie ta metoda ma ograniczoną skuteczność. Aby złapać warrozę, plaster trutowy musi zostać przynajmniej raz zasklepiony – wtedy pasożyty mają większe szanse na osiedlenie się.
Pozyskiwanie wysokiej jakości wosku.
Wycinanie czerwiu trutowego umożliwia zbiór czystego, jasnego wosku, który jest łatwy do przetopienia i doskonały do dalszego wykorzystania.

Zapewnienie czystości plastrów dla robotnic.
Robotnice mogą budować plastry trutowe w wyznaczonym miejscu, co chroni przestrzeń przeznaczoną dla robotnic przed zbędnymi komórkami trutowymi. Takie plastry są później używane w miodni, co podnosi estetykę i funkcjonalność ula.
Selekcja genetyczna trutni.
Wycinanie plastrów trutowych pochodzących od słabszych matek umożliwia selekcję genetyczną. Dzięki temu w ulu pozostają tylko trutnie o dobrych genach, co pozytywnie wpływa na jakość przyszłych pokoleń.
Monitorowanie kondycji rodziny pszczelej.
Ramka pracy pozwala także na obserwację nastroju rojowego. Intensywna odbudowa plastrów trutowych wskazuje na zdrową i dynamiczną rodzinę, natomiast zahamowanie tego procesu może być sygnałem o zbliżającym się okresie rojowym.
Hodowla trutni na homogenat trutowy.
Dla pszczelarzy chcących pozyskiwać trutnie na homogenat, ramka pracy stanowi doskonałe narzędzie umożliwiające kontrolowany rozwój trutni w ulu.

Jak często wycinać plastry trutowe?

Częstotliwość wycinania plastrów trutowych zależy od celów, jakie stawia sobie pszczelarz. Dla pozyskania wosku czy trutni można pozostawić ramkę do pełnego wypełnienia. Jeśli chodzi o kontrolę warrozy, konieczne jest odczekanie do momentu zasklepienia czerwiu trutowego. Natomiast, aby zapobiegać uszkodzeniom plastrów dla robotnic, warto usuwać plastry trutowe co tydzień. Regularne usuwanie ramek może także zapobiegać nastrojowi rojowemu, ale nie jest gwarantowanym sposobem na jego eliminację.

Korzyści z zastosowania ramki pracy

Ramka pracy stanowi wszechstronne narzędzie w pasiece, umożliwiając efektywne zarządzanie liczbą trutni, kontrolę warrozy, a także pozyskiwanie cennego wosku. Jej zastosowanie, choć opcjonalne, daje wiele praktycznych korzyści, które z pewnością przydadzą się w codziennej pracy pszczelarza.