W pszczelich społecznościach trutnie, czyli samce pszczół, często postrzegane są jako zbędne konsumenty miodu. Jednak ich rola w ulu jest bardziej złożona, a ich obecność niesie zarówno korzyści, jak i wyzwania dla pszczelarzy.
Obecność trutni wpływa na pszczoły robotnice, które dzięki wydzielanym przez trutnie feromonom pracują intensywniej. Efektem jest wzrost wydajności całej rodziny pszczelej, co przekłada się na większe zbiory miodu. Choć trutnie konsumują do 4 kg miodu na rodzinę, ich obecność wpływa na robotnice na tyle pozytywnie, że końcowy bilans produkcji miodu często pozostaje na plusie.
W chłodniejszych okresach trutnie, dzięki swojej masywnej budowie, przyczyniają się do ogrzewania gniazda. Choć nie jest to ich zamierzone zadanie, efektem ubocznym jest stabilizacja temperatury w ulu, co wspiera rozwój larw i poprawia komfort całej kolonii.
Brak charakterystycznego zapachu rodziny sprawia, że trutnie mogą przemieszczać się między różnymi rodzinami, co zwiększa ryzyko przenoszenia chorób zakaźnych i pasożytniczych. To zjawisko może stanowić zagrożenie dla zdrowia pasiek w promieniu kilku kilometrów.
Czerw trutowy jest głównym miejscem rozwoju pasożyta Varroa destructor, który preferuje składanie jaj na larwach trutni. Pomocnym rozwiązaniem może być stosowanie ramek pracy, które umożliwiają kontrolę nad rozwojem czerwiu trutowego i redukcję populacji pasożyta. Istnieje jednak ryzyko, że pasożyty osiedlą się głównie na już raz przeczerwionych komórkach, dlatego warto monitorować proces i odpowiednio usuwać czerw trutowy.
Latem masywne trutnie mogą zaburzać przepływ powietrza w ulu, co utrudnia efektywną wentylację i może prowadzić do przegrzania gniazda. Obecność trutni w ulu wymaga więc odpowiedniego monitorowania, aby zapobiegać problemom wynikającym z nagłych zmian temperatury.
Trutnie w ulu pełnią zarówno pozytywne, jak i problematyczne funkcje. Ich obecność stymuluje robotnice do większej wydajności i wpływa korzystnie na utrzymanie odpowiedniej temperatury w ulu. Jednocześnie mogą przyczyniać się do rozprzestrzeniania chorób oraz stworzyć dogodne warunki dla rozwoju pasożyta Varroa destructor. Odpowiednie zarządzanie trutniami w pasiece pozwala wykorzystać ich zalety, minimalizując jednocześnie ryzyko.